Numeryczny model pokrycia terenu  (DSM) cmentarzyska w Pniu (stanowisko 9) wykonany metodą fotogrametryczną na podstawie danych  z lotu bezzałogowego (UAV) (dr Łukasz Czyżewski)

Site 9 in Pień, where in the early Middle Ages and early modern period there was a burial site, is located in the west part of Chełmińsko-Dobrzyńskie lake district, in Lower Vistula Valley (Zbocze Mariańskie micro-region, on the border of mezo-regions Fordon Valley and Chełmno upland; Kondracki 1978; Dysarz 1996, 13). The area is situated in the centre of a village, about 4.2 km north of Ostromecko and
about 0.3 km north-east of a medieval stronghold.
The area of the site, together with its surrounding, is an unusually morphologically-varied area, which is determined by its location on a Vistula Valley slope and geological past of that region. Pień surroundings are located in the area of a breaking section of Vistula, where the river changes its course from parallel to meridianal. Many forms of terrain present here are connected with the flow of waters on the breaking section below Fordon.
The burial site is situated on the slope of the valley with the west and south-west exposure. The area is mostly 65–67.5 m above sea level (the trenches), and its east part (trial trenches) are 67.5–68.5 m above sea level. All this area is a flattening connected with a piece of erosive sand–gravel terrace. Middle- and small-grain sands and gravels which are building it near the surface reach the thickness around the site of 2.8 m (Weckwerth 2006, 56). The main part of the terrace is 68–69 m above sea level and spreads meridianally along the slope. There is a sand-gravel strip of erosive terrace 58–60 m above sea level south of the site, on the north-south line. A vast piece of VI terrace (53 m above sea level) and the slope 20 m high and of 10-degree gradient spread to the west. In Pień neighbourhood, the upper part of the slopes of the Vistula River is built of glacial till (Weckwerth 2006, 60). There is an erosive level of melt-water and the slopes of upland of west exposure east of the site. This level is built near the surface of glacial-fluvial sediments and reaches 80–85 m and 88 m above sea level on south–east. The surface of clayey moraine plain encroaching Vistula valley south-east of the burial site spreads above 88 m above sea level. The terrace slopes and uplands are crosscut by numerous, both little and vast, forms of erosive and denudation origin. The bottom of Vistula valley, built of sludge-silt forms, is situated on an average level 27.5 m above sea level.

Directly north of the site, the slopes of the terraces are crosscut by a valley of wastewater flowing from Janowo on the west of Duża
Reptówka lake, Vistula oxbow-lake; the Vistula River is currently 0.5 km from the foot of the slopes, and flows 27.2 m above sea level. Duża Reptówka lake is about 2 km long, 3 m deep and spreads on about 13.6 ha. The water table reaches 26.9 m above sea level.

Stanowisko 9 w miejscowości Pień, gdzie we wczesnym średniowieczu oraz w czasach nowożytnych znajdował się cmentarz, jest położone w zachodniej części Pojezierza Chełmińsko-Dobrzyńskiego, w Dolinie Dolnej Wisły (mikroregion Zbocze Mariańskie, na granicy mezoregionów Doliny Fordońskiej i Wysoczyzny Chełmińskiej; Kondracki 1978; Dysarz 1996, 13). Obszar ten znajduje się w centrum wsi, około 4,2 km na północ od Ostromecka i około 0,3 km na północny wschód od średniowiecznego grodziska.
Teren stanowiska wraz z otoczeniem to niezwykle urozmaicona morfologicznie strefa, co jest uwarunkowane położeniem na zboczu doliny Wisły oraz przeszłością geologiczną tego rejonu. Okolice Pnia znajdują się w strefi e przełomowego odcinka Wisły, gdzie rzeka zmienia bieg z równoleżnikowego na południkowy. Wiele form rzeźby tu występujących związanych jest z przepływem wód w przełomowym odcinku poniżej Fordonu.

Cmentarzysko jest usytuowane na zboczu doliny o wystawie zachodniej i południowo-zachodniej.

Obszar badań znajduje się głównie na poziomie 65–67,5 m n.p.m. (wykopy), zaś część wschodnia (sondaże) na poziomie 67,5–68,5 m n.p.m. Cały ten teren jest wypłaszczeniem związanym z płatem erozyjnej terasy piaszczysto-żwirowej. Budujące go przy powierzchni piaski średnio- i drobnoziarniste oraz żwiry osiągają w otoczeniu stanowiska miąższość 2,8 m (Weckwerth 2006, 59). Główna część tej terasy to poziom 68–69 m n.p.m., który ciągnie się południkowo wzdłuż zbocza. Na południe od stanowiska, na linii północ-południe przebiega listwa piaszczysto-żwirowej terasy erozyjnej 58–60 m n.p.m. Z kolei na zachód rozciąga się szeroki płat terasy VI (53 m n.p.m.) i zbocza o wysokości do 20 m i nachyleniu do 10 stopni. W okolicy Pnia górna część zboczy doliny Wisły jest zbudowana z gliny zwałowej (Weckwerth 2006, 60). Na wschód od stanowiska rozpościera się erozyjny poziom wód roztopowych oraz zbocza wysoczyzny o wystawie zachodniej. Poziom ten, zbudowany przy powierzchni z osadów glacifl uwialnych, osiąga 80–85 m n.p.m. a na południowym wschodzie sięga 88 m n.p.m. Powierzchnia gliniastej równiny morenowej wkraczającej w dolinę Wisły na południowy wschód od cmentarzyska rozciąga się powyżej 88 m n.p.m. Zbocza teras i wysoczyzny rozcinane są licznymi drobnymi, jak i rozległymi formami pochodzenia erozyjnego i denudacyjnego. Dno doliny Wisły zbudowane z utworów mułkowo-ilastych jest położone na średnim poziomie 27,5 m n.p.m.
Zbocza teras bezpośrednio na północ od stanowiska rozcina dolinka cieku spływającego spod Janowa na zachód do jeziora Duża Reptówka, starorzecza wiślanego; Wisła znajduje się obecnie w odległości 0,5 km od podnóży zboczy, płynie tu w poziomie 27,2 m n.p.m. Jezioro Duża Reptówka ma długość około 2 km, powierzchnię około 13,6 ha i maksymalną głębokość 3 m. Lustro wody w nim sięga 26,9 m n.p.m.

- wg "Charakterystyka wybranych elementów środowiska przyrodniczego"
Dorota Bienias, Dariusz Poliński

Cmentarzysko w Pniu

Masz pytania?

Strona wykonana w kreatorze stron internetowych WebWave